Ένα Εργαλείο Αυτογνωσίας και Ανθεκτικότητας
Ο Κύκλος του Ελέγχου αποτελεί μια ψυχολογική προσέγγιση που βοηθά τους ανθρώπους να αναγνωρίζουν τη διαφορά ανάμεσα σε αυτά που μπορούν και δεν μπορούν να ελέγξουν στη ζωή τους. Η έννοια αυτή βασίζεται σε θεμελιώδεις αρχές της γνωστικής-συμπεριφορικής θεραπείας (Cognitive Behavioral Therapy - CBT) και της Θετικής Ψυχολογίας, με στόχο τη διαχείριση του άγχους και την ενίσχυση της ψυχικής ανθεκτικότητας.
Τα Δύο Στοιχεία του Κύκλου
Σύμφωνα με τη θεωρία του Κύκλου, μπορούμε να χωρίσουμε τις ανησυχίες μας σε δύο κατηγορίες:
1. Πράγματα που Δεν Μπορούμε να Ελέγξουμε
Σε αυτή την κατηγορία περιλαμβάνονται:
Οι σκέψεις και οι αντιδράσεις των άλλων.
Το παρελθόν μας και οι συνέπειες προηγούμενων πράξεών μας.
Εξωτερικές συνθήκες και κοινωνικές απόψεις.
Η υπερβολική εστίαση σε αυτά τα ζητήματα συχνά οδηγεί σε άγχος και ανησυχία (Ellis, 2001). Η CBT μας διδάσκει ότι, αποδεχόμενοι όσα δεν μπορούμε να αλλάξουμε, αποκτούμε μια αίσθηση ελευθερίας και μειώνουμε την ψυχική επιβάρυνση (Beck, 2011).
2. Πράγματα που Μπορούμε να Ελέγξουμε
Αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει:
Τις επιλογές μας και τη στάση μας απέναντι σε προκλήσεις.
Την αυτοφροντίδα μας και τα όρια που θέτουμε στις σχέσεις μας.
Την κατεύθυνση της ενέργειας και των προσπαθειών μας.
Με την εστίαση στα στοιχεία αυτά, μπορούμε να αυξήσουμε την αίσθηση αυτονομίας και αποτελεσματικότητας, θεμελιώδεις παράγοντες για την ψυχική ευημερία (Seligman, 2011).
Η Επιστημονική Βάση του Κύκλου
Ο Κύκλος του Ελέγχου συνδέεται στενά με την έννοια του Εσωτερικού Ελέγχου (Internal Locus of Control), όπως ορίστηκε από τον Rotter (1966). Άτομα που εστιάζουν σε όσα μπορούν να ελέγξουν (εσωτερικός έλεγχος) παρουσιάζουν υψηλότερα επίπεδα ψυχικής ανθεκτικότητας και ευεξίας, σε αντίθεση με όσους έχουν Εξωτερικό Έλεγχο και αισθάνονται ανίσχυροι μπροστά στις περιστάσεις (Rotter, 1990).
Επιπλέον, η έννοια της Διαφάνειας στις Σκέψεις (Cognitive Defusion), βασικό στοιχείο της Θεραπείας Αποδοχής και Δέσμευσης (Acceptance and Commitment Therapy - ACT), ενισχύει την ιδέα του Κύκλου. Η προσέγγιση αυτή υπογραμμίζει ότι το να παρατηρούμε τις σκέψεις μας χωρίς να προσκολλούμαστε σε αυτές μας επιτρέπει να εστιάσουμε σε ό,τι μπορούμε να αλλάξουμε (Hayes et al., 2006).
Εφαρμογή στην Καθημερινή Ζωή
Ο Κύκλος του Ελέγχου μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο αυτοβοήθειας για τη διαχείριση άγχους, συγκρούσεων και λήψης αποφάσεων. Για παράδειγμα, σε περιπτώσεις επαγγελματικής πίεσης, αντί να ανησυχούμε για την κριτική των συναδέλφων, μπορούμε να εστιάσουμε στη βελτίωση των δεξιοτήτων μας.
Συμπερασματικα λοιπον ο Κύκλος του Ελέγχου δεν είναι μόνο ένα θεωρητικό μοντέλο, αλλά και ένα πρακτικό εργαλείο για την ενίσχυση της ψυχικής ανθεκτικότητας. Εστιάζοντας σε ό,τι μπορούμε να ελέγξουμε, δημιουργούμε ένα περιβάλλον αυτοβελτίωσης και εσωτερικής ηρεμίας.
Βιβλιογραφία
1. Beck, A. T. (2011). Cognitive Therapy of Depression. Guilford Press.
2. Ellis, A. (2001). Overcoming Destructive Beliefs, Feelings, and Behaviors. Prometheus Books.
3. Hayes, S. C., Strosahl, K. D., & Wilson, K. G. (2006). Acceptance and Commitment Therapy: An Experiential Approach to Behavior Change. Guilford Press.
4. Rotter, J. B. (1966). Generalized expectancies for internal versus external control of reinforcement. Psychological Monographs: General and Applied, 80(1), 1–28.
5. Seligman, M. E. P. (2011). Flourish: A Visionary New Understanding of Happiness and Well-being. Free Press.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου