Ήταν Κυριακή απόγευμα. Ο ήλιος έμπαινε απ’ το παράθυρο, το σπίτι ήσυχο, κι εγώ καθόμουν στον καναπέ χωρίς να κάνω τίποτα.
Για μερικά λεπτά ένιωσα όμορφα…
Και ύστερα ήρθε εκείνη η φωνή μέσα στο κεφάλι μου:
«Δεν έχεις κάτι πιο χρήσιμο να κάνεις;»
Αυτή η φωνή δεν είναι μόνο δική μου. Είναι η φωνή μιας ολόκληρης γενιάς που μεγάλωσε βλέποντας τους γονείς της να μην σταματούν ποτέ.
Που έμαθε ότι η αξία κερδίζεται με παραγωγικότητα,
ότι το να κάθεσαι είναι “χάσιμο χρόνου”,
ότι η ξεκούραση είναι πολυτέλεια για όταν “τελειώσουν όλα”.
Κι όμως, τα “όλα” δεν τελειώνουν ποτέ…
Μια γενιά που δεν ξέρει να σταματά
Ζούμε σε έναν κόσμο που δοξάζει τη συνεχή κίνηση.
Η ξεκούραση δεν χωράει εύκολα στα ημερολόγια, στα deadlines, στα reels που τρέχουν.
Ακόμη κι όταν δεν δουλεύουμε, δουλεύει ο νους μας.
Προσπαθούμε να “ξεκουραστούμε παραγωγικά” — με podcasts, λίστες, διαλογισμό “σωστά”.
Δεν φταίμε. Οι περισσότεροι από εμάς μεγαλώσαμε βλέποντας γονείς που δεν επέτρεψαν ποτέ στον εαυτό τους να σταματήσει.
Άνθρωποι που δεν είχαν την πολυτέλεια να πουν “κουράστηκα”.
Που κουβαλούσαν οικογένειες, ευθύνες, κοινωνικές προσδοκίες,
και έμαθαν να αγαπούν μέσα από τη θυσία, όχι μέσα από την ανάπαυση.
Κι έτσι, χωρίς να το καταλάβουμε, μάθαμε κι εμείς ότι η ξεκούραση πρέπει να κερδηθεί, όχι να επιτραπεί.
Το νευρικό μας σύστημα δεν είναι μηχανή
Η νευροβιολογία του στρες δείχνει πως το σώμα δεν έχει σχεδιαστεί για συνεχή διέγερση.
Η λειτουργία του παρασυμπαθητικού νευρικού συστήματος είναι να φέρνει ισορροπία μετά την ένταση — να μάς επαναφέρει στην ασφάλεια.
Όταν όμως αγνοούμε τα σήματα κόπωσης, το σώμα μένει “κολλημένο” στη λειτουργία συναγερμού.
Ο εγκέφαλος αρχίζει να λειτουργεί σε λειτουργία επιβίωσης, η προσοχή μειώνεται, η διάθεση πέφτει, και συχνά έρχεται το λεγόμενο burnout.
Η ξεκούραση δεν είναι αδράνεια, είναι ρύθμιση.
Χωρίς ανάπαυση, δεν υπάρχει δημιουργία, σκέψη, ούτε σύνδεση.
Ξεκούραση χωρίς ενοχή
Η ξεκούραση είναι μια συναισθηματική δεξιότητα, όχι μόνο φυσική ανάγκη.
Σημαίνει να μπορώ να πω:
«Αυτή τη στιγμή δεν χρειάζεται να κάνω τίποτα… κι αυτό είναι αρκετό».
Η Kristin Neff μιλάει για την αυτοσυμπόνια ως έναν τρόπο να σχετιζόμαστε με τον εαυτό μας χωρίς επίκριση.
Όταν επιτρέπουμε την ανάπαυση, ενεργοποιούμε τα ίδια συστήματα φροντίδας που θα δίναμε σε ένα παιδί που χρειάζεται αγκαλιά.
Η ξεκούραση είναι αγκαλιά προς τον εαυτό μας.
Ο Stephen Porges, μέσα από την Polyvagal Theory, μας δείχνει ότι η αίσθηση ασφάλειας ,όχι η τελειότητα , είναι αυτό που ρυθμίζει το σώμα και επιτρέπει την ηρεμία.
Αν δεν νιώθω ασφαλής να σταματήσω, τότε ποτέ δεν θα ξεκουραστώ πραγματικά.
Η ξεκούραση ως πράξη γενναιότητας
Για τη γενιά μας, το να σταματάς είναι πράξη θάρρους.
Είναι να πεις: «Δεν χρειάζεται να τρέχω για να αξίζω».
Είναι να σπάσεις τον κύκλο της εξάντλησης που πέρασε από γονιό σε παιδί,
κι αντί να δείξεις πώς “αντέχεται”, να δείξεις πώς ηρεμεί.
Η ξεκούραση είναι μορφή αντίστασης σε έναν κόσμο που μετρά την αξία με ρυθμό και παραγωγή.
Είναι ένας ψίθυρος που λέει… «είμαι άνθρωπος, όχι μηχανή».
Μικρές πράξεις ξεκούρασης
-
Να κάθεσαι στο φως του ήλιου χωρίς κινητό.
-
Να αναπνέεις βαθιά, χωρίς να προσπαθείς να “κάνεις” mindfulness.
-
Να λες “όχι” σε κάτι για να πεις “ναι” στον εαυτό σου.
-
Να αφήνεις πράγματα “αστεία”, “ανούσια”, “χαζά” να σε χαλαρώνουν.
-
Να ξεκουράζεσαι πριν σε εξαντλήσει η ανάγκη.
Η ξεκούραση δεν είναι πολυτέλεια, είναι ψυχική ανάγκη.
Δεν είναι κάτι που κερδίζουμε όταν τελειώσουν όλα… είναι αυτό που μάς κρατά ικανούς να υπάρχουμε με πληρότητα μέσα σε όλα.
«Η ανάπαυση δεν είναι φυγή, είναι επιστροφή στον εαυτό.»
Μια μικρή παύση
Αυτές τις μέρες θα κάνω κι εγώ το δικό μου διάλειμμα.
Θα λείψω για λίγο, καθώς θα βρίσκομαι στη Βαρκελώνη,
όχι μόνο για το συνέδριο που με γεμίζει έμπνευση,
αλλά και για λίγη αληθινή ξεκούραση… αυτή που δεν έχει πρόγραμμα, μόνο παρουσία.
Θα επιστρέψω με νέες σκέψεις, νέες εικόνες, και ,ελπίζω ,με λίγο περισσότερο χώρο μέσα μου.
Μέχρι τότε…
Ας μάθουμε να σταματάμε χωρίς ενοχή. 🌸
📚 Βιβλιογραφία
-
Neff, K. D. (2011). Self-Compassion: The Proven Power of Being Kind to Yourself. HarperCollins.
-
Porges, S. W. (2011). The Polyvagal Theory. Norton.
-
Sapolsky, R. M. (2004). Why Zebras Don’t Get Ulcers. Holt Paperbacks.
-
Walker, M. (2017). Why We Sleep. Scribner.
-
Brennan, S. (2020). Rest: The Forgotten Key to Resilience. Mindful Journal.
-
Siegel, D. J. (2012). The Developing Mind. Guilford Press.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου