Πόσες φορές έχεις ακούσει τη φράση «απλώς κάτσε με αυτό που νιώθεις»;
Και πόσες φορές έχεις αναρωτηθεί… τι σημαίνει στ’ αλήθεια αυτό;
Στην πράξη, το να «καθίσεις με το συναίσθημά σου» δεν είναι καθόλου εύκολο. Όταν πονάς, το φυσικό είναι να θέλεις να ξεφύγεις , να το «διορθώσεις», να το αγνοήσεις ή να βρεις μια λύση όσο πιο γρήγορα γίνεται.
Όμως, η ουσιαστική αλλαγή δεν ξεκινά από την άρνηση αλλά από την αποδοχή.
1. Αποδοχή: «Είναι εντάξει να νιώθω αυτό που νιώθω»
Όταν ένα συναίσθημα αναδύεται...λύπη, άγχος, θυμός συνήθως το πρώτο μας ένστικτο είναι να το χαρακτηρίσουμε:
«Δεν πρέπει να νιώθω έτσι»,
«Είμαι υπερβολικός/ή»,
«Πρέπει να το ξεπεράσω».
Η αλήθεια είναι πως τα συναισθήματα δεν χρειάζονται “διόρθωση”.
Σύμφωνα με τον Rogers (1957), η αποδοχή του εαυτού μας «όπως είναι» αποτελεί τη βάση κάθε ψυχολογικής ανάπτυξης.
Όταν επιτρέπουμε στον εαυτό μας να νιώσει, ανοίγουμε χώρο για κατανόηση και τελικά για θεραπεία.
2. Μείνε Παρών: «Τι συμβαίνει μέσα μου αυτή τη στιγμή;»
Η ενσυνειδητότητα (mindfulness) μας καλεί να παρατηρούμε, όχι να αναλύουμε...
Αντί να χαθούμε στις σκέψεις («γιατί νιώθω έτσι;», «τι θα γίνει μετά;»), μπορούμε να ρωτήσουμε:
Πού το νιώθω αυτό στο σώμα μου;
Τι ανάγκη προσπαθεί να μου δείξει αυτό το συναίσθημα;
Για παράδειγμα, μπορεί το «άγχος» να εμφανίζεται ως ένα σφίξιμο στο στήθος , ένα σήμα ότι χρειάζεσαι ξεκούραση, όχι αυτοκριτική.
Η παρουσία χωρίς κριτική είναι πράξη σεβασμού προς τον εαυτό.
3. Ενδιαφέρσου, Μην Κρίνεις
Στην CBT μιλάμε συχνά για τον «κύκλο» σκέψεων–συναισθημάτων–συμπεριφοράς.
Όταν νιώθουμε άβολα, είναι εύκολο να μπούμε σε έναν εσωτερικό μονόλογο γεμάτο κριτική:
«Πάλι τα κάνω όλα λάθος.»
«Δεν έπρεπε να θυμώνω για κάτι τόσο μικρό.»
Δοκίμασε να αντικαταστήσεις αυτές τις σκέψεις με περιέργεια:
«Τι προσπαθεί να μου πει ο θυμός μου;»
«Τι ανάγκη μου δεν καλύπτεται τώρα;»
Αυτή η αλλαγή ματιάς από την κριτική στην κατανόηση είναι βαθιά θεραπευτική.
Όπως έδειξε και η Kristin Neff (2003), η αυτοσυμπόνια λειτουργεί σαν «μαλακό έδαφος» όπου μπορεί να φυτρώσει η εσωτερική αλλαγή.
4. Πρόσεξε Πώς Μιλάς στον Εαυτό σου
Αν μιλούσες σε έναν φίλο που υποφέρει, θα του έλεγες ποτέ «μην είσαι έτσι»;
Μάλλον όχι.
Τότε γιατί το κάνουμε αυτό στον εαυτό μας;
Ας δώσουμε σημασία στον εσωτερικό διάλογο γιατί οι σκέψεις μας διαμορφώνουν τα συναισθήματά μας.
Αν αρχίσουμε να φερόμαστε στον εαυτό μας όπως σε έναν φίλο που πονά, τότε σταδιακά αρχίζει να θεραπεύεται και το μέσα μας.
5. Επικύρωσε Αυτό που Νιώθεις
Να επικυρώνεις ένα συναίσθημα σημαίνει να του αναγνωρίζεις το δικαίωμα ύπαρξης.
Δεν σημαίνει ότι το εγκρίνεις ή ότι θα το κρατήσεις για πάντα.
Σημαίνει απλώς ότι του λες:
«Σε βλέπω. Καταλαβαίνω γιατί ήρθες.»
Και κάπως έτσι, το συναίσθημα ησυχάζει. Όχι γιατί το έδιωξες, αλλά γιατί επιτέλους το άκουσες.
Μικρή υπενθύμιση
Το να «κάθεσαι με το συναίσθημά σου» δεν σημαίνει να παγιδεύεσαι σ’ αυτό.
Σημαίνει να του δίνεις χώρο να εκφραστεί — όπως ένα κύμα που έρχεται, κορυφώνεται και ύστερα υποχωρεί.
Η ψυχή, όπως και η θάλασσα, δεν χρειάζεται έλεγχο, χρειάζεται χώρο.
Κάθε φορά που επιλέγεις να μείνεις παρών, ωρίς να κρίνεις, κάνεις ένα βήμα πιο κοντά στον εαυτό σου.
Και, όπως είπε ο Carl Rogers:
«Όταν αποδέχομαι τον εαυτό μου όπως είμαι, τότε μπορώ να αλλάξω.»
Μερικές φορές, η πιο γενναία πράξη δεν είναι να κάνεις κάτι… αλλά απλώς να μείνεις εκεί. Να καθίσεις. Με σένα.
Αν θέλεις να διαβάσεις περισσότερα:
Rogers, C. R. (1957). The necessary and sufficient conditions of therapeutic personality change.
Kabat-Zinn, J. (1990). Full Catastrophe Living.
Neff, K. D. (2003). Self-Compassion: An Alternative Conceptualization of a Healthy Attitude Toward Oneself.
Beck, A. T. (1976). Cognitive Therapy and the Emotional Disorders.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου