Όταν το Νευρικό μας Σύστημα δεν Ρυθμίζεται – Και Πώς να το Επαναφέρουμε με Απλούς Τρόπους

Τι Συμβαίνει όταν Ζούμε σε Απορρύθμιση

Το σώμα και το νευρικό μας σύστημα είναι φτιαγμένα για να αντέχουν το στρες, αλλά όχι να ζουν σε αυτό μόνιμα.

Όταν δεν ρυθμίζουμε το νευρικό μας σύστημα, αρχίζουν να εμφανίζονται σημάδια που πολλές φορές μπερδεύουμε με "χαρακτηριστικά" ή "προσωπικά προβλήματα", ενώ στην ουσία είναι φυσιολογικές αντιδράσεις σε χρόνια δυσρύθμιση:

• Χρόνια ένταση ή εξάντληση χωρίς προφανή λόγο
• Υπερβολικές αντιδράσεις (ή καμία αντίδραση) σε καθημερινά ερεθίσματα
• Δυσκολία συγκέντρωσης, ύπνου, ή επαφής με το σώμα
• Αίσθηση ότι «είμαι εκτός εαυτού» ή «δεν νιώθω τίποτα»
• Συναισθήματα που μπλοκάρουν ή ξεσπούν ξαφνικά (θυμός, φόβος, ντροπή)
• Το σώμα μας μας λέει ξεκάθαρα: κάτι μέσα δεν είναι σε ισορροπία.

Τι Είναι η Ρύθμιση του Νευρικού Συστήματος;

Είναι η ικανότητα του σώματος να επιστρέφει φυσικά σε κατάσταση ηρεμίας μετά από μια ένταση. Όταν είμαστε ρυθμισμένοι, έχουμε:

1. Καλή ροή αναπνοής
2. Ξεκάθαρες σκέψεις
3. Συναισθηματική ευελιξία
4. Επαφή με το παρόν και το σώμα μας

Όταν δεν είμαστε ρυθμισμένοι, "κολλάμε" σε μία από τις δύο καταστάσεις:

1. Υπερδιέγερση – Fight or Flight

Συμπτώματα:

1. Άγχος, ταχυπαλμία, ταραχή
2. Overthinking, φόβος
3. Ένταση σε μυς, αναπνοή ρηχή

Στόχος: Να επιβραδύνουμε, να γειωθούμε

Τεχνικές ρύθμισης:

Box breathing: εισπνοή 4'', κράτημα 4'', εκπνοή 4'', κράτημα 4'' (x4-5 φορές)

5-4-3-2-1 Grounding: 5 πράγματα που βλέπω, 4 που αγγίζω, 3 που ακούω, 2 που μυρίζω, 1 που γεύομαι

Κρύο νερό: στο πρόσωπο ή τους καρπούς (ρυθμίζει το πνευμονογαστρικό νεύρο)

Shake it out: ελαφρύ τρέμουλο σε χέρια/πόδια σαν να «τινάζεις» το στρες

Self-holding: αγκάλιασε τους ώμους σου ή πιάσε το σώμα σου σταθερά

2. Υποδιέγερση – Freeze ή Fawn

Συμπτώματα:

• Μούδιασμα, αποσύνδεση
• Κενό, κόπωση, υπνηλία
• Αίσθηση «δεν νιώθω» ή "παγώνω"

Στόχος: Να ενεργοποιήσουμε το σώμα ήπια

Τεχνικές ρύθμισης:

• Finger tapping: άγγιξε απαλά τα δάχτυλά σου μεταξύ τους και πες «είμαι εδώ τώρα»

• Τραγούδι ή βουητό (humming): ενεργοποιεί το vagus nerve

• Μικρή κίνηση: περπάτημα, χορός, ελαφριά άλματα

• Λιακάδα και επαφή με φύση: έστω 3 λεπτά έξω

• Ονομάζω τι νιώθω: "Αυτή τη στιγμή νιώθω..." – δεν χρειάζεται να το εξηγήσεις, απλά νιώσ’ το

Επαναφορά – Anytime Reset Tools

Χρήσιμα και στις δύο περιπτώσεις:

✋ Χέρι στην καρδιά & κοιλιά με βαθιά αναπνοή

💧 Νερό σε μικρές γουλιές – όχι βιαστικά

🤲 Ελαφρύ άγγιγμα ή πίεση στο σώμα (π.χ. ένα αυτο-χάδι)

🕯️ Άρωμα, ήχος, εικόνα που σε γειώνει (π.χ. ένα αντικείμενο ασφαλείας)

Συμπέρασμα

Η ρύθμιση του νευρικού συστήματος είναι αυτοφροντίδα σε κυτταρικό επίπεδο.

Δεν χρειάζεται να κάνεις "μεγάλα πράγματα" αρκούν μικρές, συνειδητές κινήσεις.

Το σώμα σου είναι το σπίτι σου. Όσο πιο συχνά το ακούς, τόσο πιο ήσυχα θα σου μιλά.

 Πηγές & Προτεινόμενη Βιβλιογραφία

1. Levine, P. A. (1997). Waking the Tiger: Healing Trauma. North Atlantic Books.

2. Van der Kolk, B. A. (2014). The Body Keeps the Score. Viking.

3. Porges, S. W. (2011). The Polyvagal Theory. W. W. Norton & Company.

4. Dana, D. (2018). The Polyvagal Theory in Therapy. Norton.

5. Ogden, P., Minton, K., & Pain, C. (2006). Trauma and the Body. Norton.

6. www.somaticexperiencing.com

7. www.nicabm.com

8. www.psychologytoday.com